आधारभूत सङ्केतहरू

आधारभूत सङ्केतहरू नेपाली भाषामा प्रयोग हुने गर्दछ जुन नेपाली साङ्केतिक भाषासँग मिल्दाजुल्दा हुन्छन् । यो बोलीबाट सञ्चार गर्न कठिन भएका बालबालिकालाई सञ्चारको एक प्रभावकारी माध्यम हो । आधारभूत साङ्केतिक भाषा सुनाइसम्बन्धी अपाङ्गता भएका र भाषा विकासमा ढिलाइ हुन गएका बालबालिकालाई प्रभावकारी रुपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ । यहाँ आधारभूत सङ्केत कसरी प्रयोग गर्ने भन्ने बारेमा केही उपयोगी उदाहरणहरु प्रस्तुत गरिएका छन् :

सरल सङ्केतहरूबाट सुरु गर्नुहोस्:
बालबालिकाहरुलाई "कृपया," वा "धन्यवाद" जस्ता साधारण सङ्केतहरूबाट सुरु गर्दा उनीहरूको सुरुआती शब्दावली निर्माण गर्न र प्रभावकारी सञ्चार प्रवर्द्धन गर्न मद्दत गर्न सक्छ । शिक्षकले पुनरावृत्ति र सुदृढीकरणका लागि अवसरहरू प्रदान गर्नु र आवश्यकताअनुसार प्रतिक्रिया र समर्थन प्रदान गर्नु उत्तिकै महत्त्वपूर्ण हुन्छ । यस्ता सङ्केतहरू सिकाउँदा नेपाली साङ्केतिक भाषाका शब्दहरू नै प्रयोग गर्नुपर्छ ।

दृश्य समाग्रीको प्रयोग गर्नुहोस्:
कक्षाकोठामा दृश्य सामग्रीहरू, जस्तै- चित्र वा चिन्हहरूको भिडियोहरू प्रयोग गर्दा बालबालिकाहरूलाई नयाँ सङ्केतहरू अझ प्रभावकारी रूपमा बुझ्न र सिक्न मद्दत गर्न सक्छ । शिक्षकले कक्षाकोठामा स्पष्ट र छोटा दृश्य सामग्री प्रयोग गर्नु र बालबालिकालाई अभ्यासको अवसरहरू प्रदान गर्नु महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।

दैनिक कार्यतालिकामा समावेश गर्नुहोस्:
बालविकास केन्द्रको दैनिक कार्यतालिकामा सङ्केतहरू समावेश गर्नाले बालबालिकाहरूले अझ प्रभावकारी रूपमा सङ्केतहरू सिक्न र सम्झन मद्दत गर्दछ । खानाको समय वा कथा समयमा बालबालिकाहरूलाई निरन्तर अभ्यास गर्ने अवसरहरू प्रदान गर्ने गर्नुपर्छ ।

तालिम प्रदान गर्नुहोस्:
आधारभूत सङ्केतहरू प्रयोग गर्नेबारे बालबालिका र बालविकास शिक्षकलाई तालिम दिनुपर्छ । यसले उनीहरुमा सङ्केतहरूको प्रभावकारी प्रयोग गर्ने सिपको विकास हुन्छ । बालबालिकाहरुलाई निरन्तर अभ्यास र आवश्यकताअनुसार प्रतिक्रिया र समर्थनका लागि अवसरहरू प्रदान गर्नु महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।

आफ्नो शिक्षण अभ्यासहरूमा आधारभूत सङ्केतहरू समावेश गरेर बालविकास शिक्षकहरूले सकारात्मक र समावेशी सिकाइ वातावरण सिर्जना गर्न सक्छन् । यसले प्रभावकारी सञ्चारलाई बढावा दिन्छ र सुस्तश्रवण वा भाषा सिकाइमा ढिलाइ भएकाहरूसहित सबै बालबालिकाहरूको विविध आवश्यकताहरूलाई सम्बोधन गर्दछ । साधारण सङ्केतहरूबाट सुरु गरेर, दृश्य सामग्री प्रयोग गरेर, दैनिक कार्यतालिकामा सङ्केतहरू समावेश गरेर र तालिम प्रदान गरेर शिक्षकहरूले सङ्केत गर्ने सीपहरू विकास गर्न सक्छन् ।